Pergeseran Interpretasi Kisah Pernikahan Nabi dengan Zaynab Binti Jahsy dalam QS. Al-Ahzab (33): 37(Analisis Tafsit Klasik, Pertengahan, dan Modern-Kontemporer)
DOI:
https://doi.org/10.71242/ayyt7719Keywords:
Shifting exegesis, story, Al-Ahzab (33): 37Abstract
hift in exegesis of Al-Qur’an can be found in many issues, such as the Prophet’s marriage issue to Zaynab Binti Jahsy. Many views develop between muslim scholars and western scholars. This study will explain many variations exegesis of classical, medieval, and modern-contemporary scholars who elaborate on exegesis from classical era specially from Maqātil Bin Sulaimān and Yahyā Bin Sallām, medieval era from Al-Ṭabarī and Al-Wāhidī, and modern-contemporary era from Ibn ‘Āsyūr and Izzah Darwazah. Generally, the discussion in this study is about how Q.S. Al-Ahzāb (33): 37 talks the story of Prophet’s marriage to Zaynab Binti Jahsy from the mufassir’s perspective and specifically will discuss shifts in exegesis by answering two questions: a) how the shifts in exegesis of story of Prophet’s marriage to Zaynab Binti Jahsy and b) what are implications for the study of Qur’anic story. The questions have come to a conclusion that a shift in exegesis of Al-Ahzāb (33): 37 was real specially in sabab nuzūl, narration of the story, and exegesis from mufasir. Exegesis from classical era and medieval era has significant implications for the study of Qur’anic story in the mainstream view.
Abstrak
Pergeseran penafsiran Al-Qur’an bisa dijumpai dalam banyak isu, salah satunya tentang pernikahan Nabi dengan Zaynab Binti Jahsy. Ada banyak pandangan yang berkembang, baik di kalangan kesarjanaan muslim ataupun kesarjanaan barat. Penelitian ini akan melihat ragam penafsiran yang berkembang dalam kesarjanaan tafsir era klasik, pertengahan, dan modern-kontemporer dengan mengelaborasi penafsiran-penafsiran era klasik yang mengangkat tokoh Maqātil Bin Sulaiman dan Yahyā Bin Sallām, era pertengahan Al-Ṭabarī dan Al-Wāhidi, dan era modern-kontemporer Ibn ‘Āsyūr dan Izzah Darwazah. Pembahasan dalam penelitian ini secara umum tentang bagaimana Q.S. Al-Ahzāb (33): 37 berbicara di tangan mufasirnya tentang kisah pernikahan Nabi dengan Zaynab Binti Jahsy dan secara spesifik mendiskusikan pergeseran penafsiran di dalamnya dengan menjawab dua pertanyaan: a) bagaimana pergeseran interpretasi kisah pernikahan Nabi dengan Zaynab Binti Jasys dan b) apa implikasinya terhadap kajian kisah dalam Al-Qur’an. Kedua pertanyaan ini mengantarkan kepada kesimpulan bahwa penafsiran terhadap Q.S. Al-Ahzāb (33): 37 mengalami pergeseran. Potret yang lebih spesifik dapat dilihat pada sabab nuzul, narasi kisah, dan penafsiran. Penafisiran era klasik dan pertengahan juga memberi implikasi yang signifikan terhadap kajian kisah Al-Qur’an dalam pandangan mainstream.
Downloads
References
’Asyur, Muhammad Thahir Bin. Tafsir Al-Tahrir Wa Al-Tanwir. Tunisia: Al-Dar al-Thunisiyah, 1984.
———. Tafsir Al-Tahrir Wa Al-Tanwir. I. Bairut: Dar Ibn Hazm, 2021.
Abbas, Fadl Hasan. Al-Tafsir Wa Al-Mufassirun Asasiyatuh Wa Al-Tijahatuh Wa Manahijuh Fi ’Ashr Al-Hadits. I. Yordania: Dar al-Nafais, 2016.
Affani, Syukron. Tafsir Al-Quran Dalam Sejarah Perkembangannya. Jakarta: Kencana, 2019.
Al-Anshari, Jamaluddin Bin Madzur. Lisan Al-Arab. III. Bairut: Dar Shadir, 1414.
Al-Dzahabi, Muhammad Husain. Al-Tafsir Wa Al-Mufassirun. Kairo: Maktabah Wahbah, n.d.
Al-Mizi, Abu Hajjaj Yusuf. Tadzhib Al-Kamal Fi Asma’ Al-Rijal. Edited by Basyar Awwad Ma’ruf. I. Bairut: Muassasah al-Risalah, 1996.
Al-Qaththan, Manna’ Khalil. Mabahits Fi Ulum Al-Quran. VII. Kairo: Maktabah Wahbah, n.d.
Al-Thabari, Muhammad Bin Ja’far. Jami’ Al-Bayan an Ta’wil Ay Al-Quran. Edited by Islam Manshur Abdul Hamid. Dar al-Hadits al-Qahirah, 2010.
Al-Thabari, Muhammad Bin Jariri. Jami’ Al-Bayan An Ta’wil Ayi Al-Quran. Edited by Abdullah Bin Abdulmuhsin. II. Kairo: Dar al-Hijr, 2001.
Al-Wahidi, Abu al-Hasan Ali Bin Ahmad. Al-Tafsir Al-Basith. Edited by Sulaiman Bin Ibrahim Bin Muhammad Al-Hashin and Muhammad Bin Abdillah Bin Sabih Al-Thayyar. Saudi Arabia: Jamiah Islamiah Muhammad Bin Su’ud, n.d.
Al-Ziriklī, Khairuddīn. Al-A’lām. XV. Bairut: Dar al-Ilm li al-Malayin, 2002.
Dahini, Nur. “Pernikahan Nabi Muhammad SAW Dengan Zaynab Binti Jahsy.” Universitas Islam Negeri Sunan Ampel Surabaya, 2014.
Darmawan, Reza Zaki, Fauziah Ramadhani, Khairunnas Jamal, Lukmanul Hakim, and Mochammad Novendri S. “Tafsir Intertekstual Pernikahan Zainab Binti Jahsy: Sinergi Tradisi Dan Modernitas” 9, no. 6 (2025): 148–59.
Darwazah, Muhammad Izza. Al-Tafsir Al-Hadits Tartib Al-Suwar Hasb Al-Nuzul. II. Bairut: Dar al-Gharb al-Islami, 2000.
Görke, Andreas. “Between History and Exegesis: The Origins and Transformation of the Story of Muammad and Zaynab Bt Ǧahš.” Arabica 65, no. 1–2 (2018): 31–63. https://doi.org/10.1163/15700585-12341479.
Haikal, Muhammad Husain. Hayatu Muhammad. XIV. Kairo: Dar al-Ma’arif, n.d.
Ihsan, Muh. “Jejak Kegemilangan Intelektualisme Islam Dalam Pentas Sejarah Dunia.” Al-Ta’dib 8, no. 1 (2015).
Khalafullah, Muhammad Ahmad. Al-Fann Al-Qashshi Fi Al-Qur’an Al-Karim. IV. London: Sina li Al-Nasyr, 1999.
Khallikan, Ahmad Bin Muhammad Bin Abu Bakar Bin. Wafiyyah Al-A’yan Wa Abna’ Abna’ a-Zaman. Edited by Ihsan Abbas. Bairut: Dar Shadir, n.d.
Lukman, Muhammad Khariri. “Perbedaan Jumhur Mufassir Dalam Memilih Riwayat Bil Ma’na Yang Digunakan Untuk Menafsirkan Surat Al-Ahzab Ayat 37.” Jurnal Dinamika Pendidikan Nusantara 6, no. 1 (2025): 1–51.
Mustaqim, Abdul. Dinamika Sejarah Tafsir Al-Quran. I. Yogyakarta: Pondok Pesantren LSQ al-Rahmah, 2012.
———. Epistemologi Tafsir Kontemporer. Yogyakarta: LkiS, 2010.
———. “Pergeseran Epistemologi Tafsir: Dari Nalar Mitis-Ideologis Hingga Nalar Kritis.” Afkar 18 (2004): 105–10.
Powers, David Stephen. Muhammad Is Not the Father of Any of Your Men. 10th ed. Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 2009.
Qadafy, Mu’ammar Zayn. “Kontroversi Islam Revisionis : David S. Powers, Zayd Ibn Harithah Dan Tertutupnya Pintu Kenabian.” Nun Vol. 4, No, no. 2 (2018): 45–82.
———. “Menghidupkan Yang Mati Suri: Walid Saleh Dan Revitalisasi Kajian Sejarah Intelektual Tafsir Klasik” 15, no. 2 (2022): 425–48.
Rahman, Yusuf. “Pendekatan Tradisionalis Dan Revisionis Dalam Kajian Sejarah Pembentukan Al-Qur’an Dan Tafsir Pada Masa Islam Awal” 4, no. 1 (2015): 129–45.
Rofiq, Ahmad Choirul. “Perspektif Tradisional Mengenai Sejarah Penghimpunan Al-Qur’an.” Dialogia Jurnal Studi Islam Dan Sosial 10, no. 2 (2012).
Sallam, Yahya Bin. Tafsir Yahya Bin Sallam. Edited by Hind Syalabi. I. Bairut: Dar al-Kutub al-Ilmi, 2004.
Sulaiman, Maqatil Bin. Al-Wujuh Wa Al-Nadzair Fi Al-Quran Al-’Azim. Edited by Hatim Shalih Al-Dlamin. Irak: Markaz Jum’ah al-Majid li al-Tsaqafah wa al-Turats, 2006.
———. Tafsir Al-Khamsinah Ayat Min Al-Quran. Edited by Ubaid Bin Ali Al-Ubaidah, 1409.
———. Tafsir Maqatil Bin Sulaiman. Edited by Abdullah Mahmud Syahatah. I. Bairut: Muassah al-Tarikh al-’Arabi, 2002.
Thanthawi, Muhammad Sayid. Al-Qishshah Fi Al-Quran Al-Karim. I. Kairo: Dar Nahdlah Mishr, 1996.
Wijaya, Aksin. Ragam Jalan Memahami Islam Panorama Sejarah, Dinamika Paradigma, Dan Kontestasinya. II. Yogyakarta: IRCiSoD, 2009.






